Dit keer maken we kennis met Dorien Graas, lector Jeugd aan Hogeschool Windesheim en hoofdsubsidieaanvrager, programmaleider en (mede)werkpakketleider binnen IncluZie. Door middel van onderzoek met impact wil Dorien bijdragen aan het in de praktijk versterken van het veilig, gezond en kansrijk opgroeien van alle kinderen, jeugdgericht onderzoek, en ook de opleidingen voeden met deze nieuwe kennis. Wat drijft haar in haar werk? En wat is haar rol binnen IncluZie?
IncluZie
IncluZie is een onderzoeksgroep die zich richt op het opgroeien van jeugdigen in een complexe samenleving. In samenwerking met verschillende hogescholen en lectoraten onderzoekt IncluZie hoe opvoeding, onderwijs en zorg beter kunnen aansluiten op de behoeften en ervaringen van jongeren. De taken binnen IncluZie worden verdeeld in vier werkpakketten. Dorien maakt deel uit van werkpakket 2 (impact creëren in het debat over maatschappelijke normen rond opgroeien en opvoeden) en 3 (professionalisering IncluZie en opleiden (toekomstig) professionals).
Impact –jongeren aan zet
In haar werk als lector, is Dorien bezig met de vraag hoe onderzoek niet alleen kennis oplevert, maar ook daadwerkelijk verandering in de praktijk teweegbrengt: “We kijken naar wat er gebeurt in de praktijk, het beleid, ervaringen van jeugdigen en ouders en het onderwijs. Op die manier, kunnen we samen met andere hogescholen, vraagstukken rondom opvoeding en jeugd vanuit verschillende perspectieven bekijken.” Vanuit deze gedachte is ook IncluZie ontstaan. In haar eerdere onderzoek viel het Dorien op dat jongeren zelf bereid zijn om te werken aan en op te komen voor hun eigen toekomst: “Denk aan klimaatjongeren, zij laten zien dat jongeren willen en kunnen meedenken over maatschappelijke kwesties. Dat zette me aan het denken: hoe kunnen we dat breder trekken naar opvoeding, onderwijs en zorg?” Vanuit deze gedachte, startte IncluZie onderzoek waarbij jongeren niet alleen gezien worden als doelgroep, maar ook als actieve deelnemers binnen onderzoek en verandering.
Een pedagogische blik in plaats van een medische aanpak
IncluZie werkt aan een verschuiving in denken over zorg, onderwijs en opvoeding. Momenteel zien we dat hulpvragen nog te vaak in de medische en vanuit gezondheidsperspectief worden benaderd en aangepakt.. Veel situaties zijn echter juist gebaat bij een bredere, pedagogische benadering. Dat betekent meer aandacht voor de sociaalpedagogische omgeving waarin een kind opgroeit en de rol die deze speelt in zijn of haar ontwikkeling. Hoe zorgen we ervoor dat kinderen en jongeren opgroeien in een omgeving die hen ondersteunt – een omgeving waarin niet elke uitdaging als een probleem bestempeld wordt? Deze verschuiving, van medicaliseren van opvoedvragen naar normaliseren ervan, is ook een van de kernpunten binnen IncluZie.
De uitdagingen
Ondanks alle inspanningen om jongeren en ouders meer te betrekken, ziet Dorien ook de uitdagingen. “We willen niet alleen jongeren die al ervaring hebben in de jeugdhulp een stem geven, maar een brede groep vertegenwoordigen. Hoe bereik je bijvoorbeeld jongeren die niet gewend zijn om mee te praten over beleid? Dat is een uitdaging waar we nog steeds mee worstelen.” Ook voor ouders geldt dit: onderzoekers zijn vaak zelf ouder, maar hoe zorg je ervoor dat je een breed scala aan opvoedervaringen meeneemt in je onderzoek? “Het zijn vragen waar we continu mee bezig zijn. We hebben een duidelijke missie, maar de weg ernaartoe is er een van leren en aanpassen.”
Een langetermijnvisie
Wat Dorien hoopt voor de toekomst? “Ik zou heel graag een langdurig onderzoek opzetten waarbij we jongeren en ouders volgen in hun ontwikkeling in deze complexe samenleving en vanuit een sterk pedagogisch perspectief. In de (jeugd)gezondheidszorg gebeurt dat al, maar ik zou dat graag toepassen op opvoeden en opgroeien. Wat helpt jongeren echt verder? Wat maakt dat ze zich gezien en gehoord voelen?” Die inzichten zouden niet alleen het onderzoek verrijken, maar ook direct impact kunnen hebben op beleid en praktijk.
Uiteindelijk gelooft IncluZie vooral in de kracht van verbinding. Wat we binnen IncluZie ontwikkelen, halen we bijvoorbeeld uit de lokale praktijk, de leefwereld van jongeren en verschillende samenwerkingen met professionals. Het doel is een samenleving waarin kinderen veilig, kansrijk en gezond opgroeien. Dorien: “Eigenlijk is inclusie dus niet het enige thema waar we aan werken, maar door onze focus op pedagogische ontwikkeling en jeugdparticipatie hopen we bij te dragen aan een meer inclusieve samenleving.”
